„Kategoria trudności” – Władimir Szatajew

Kojarzycie nazwisko „Szatajew”? Część z Was pewnie tak, ale myślę, że wielu osobom nic ono kompletnie nie mówi. Sam jeszcze niedawno znajdowałem się w tej drugiej grupie, aż na naszą półkę z literaturą górską, za sprawą wydawnictwa Stapis, trafiła książka „Kategoria trudności” pióra alpinisty Władmira Szatajewa.

Alpinizm rosyjski w moim odczuciu znajduje się w cieniu alpinizmu światowego, czy też nawet polskiego. Nazwiska wspinaczy zza wschodniej granicy jestem w stanie policzyć na palcach, często zastanawiając się nad kolejnym. Tamtejsze szczyty znane są mi przede wszystkim z osiągnięć Polaków, bo przecież wielu z nich na pewnym etapie kariery mierzy się między innymi ze Śnieżną Panterą.

Nie pytam, dlaczego góry pociągają. Pasja to kwestia niewytłumaczalna, choć zrozumiała. Gra na wyścigach, kolekcjonerstwo, podróże, alpinizm – za tym wszystkim stoi pasja. Nawet jeśli nie rozumiem waszej pasji, to znam swoją, nie ma różnicy, uczucie jest takie samo.

Rosyjski alpinizm też miał swoją złotą erę, przypadającą na lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte dwudziestego wieku, a wspinacze mogą pochwalić się wspaniałymi osiągnięciami, które w pewnym stopniu przybliża Szatajew. A że sam był uczestnikiem opisywanych wydarzeń, lektura nabiera ciekawego charakteru – z jednej strony czytelnik obserwuje rozwój sportowej kariery autora – z zaciekawieniem czytałem o drodze alpinistów Związku Radzieckiego do sukcesu, o tym, jak zostawali „Mistrzami Sportu” – z drugiej poznaje realia rosyjskiego świata z tamtych lat.

Władimir Szatajew opisuje swoje życie, karierę wspinacza, zmagania z wysokością, aklimatyzacją, lękiem, czy też przezwyciężaniem własnych słabości. Wymienia nazwiska partnerów (wstyd przyznać, ale o większości z nich nie słyszałem do tej pory), kolegów. Pisze o woli życia, ale i o śmierci. Porusza wiele uniwersalnych tematów, które cały czas żyją… Podczas lektury przekonałem się, że Szatajew oprócz tego, że był wybitym wspinaczem, jest również bardzo dobrym pisarzem, przez co całość czyta się lekko.

Podsumuję słowami Danisa Urubko ze wstępu, bardzo trafnie oddającymi moje odczucia na temat lektury: „Koniecznie sięgnijcie po tę książkę. Czeka Was niezwykła przygoda – delektowanie się winem z najwyższej półki”.